Schrif­te­lijke vragen over invoering wet openbare overheid


Indiendatum: feb. 2022

Op 5-10-2021 heeft de 1e kamer ingestemd met de Wet Open Overheid (WOO). De wet is bedoeld om overheden transparanter te maken en moet ervoor zorgen dat overheidsinformatie beter vindbaar, uitwisselbaar, eenvoudig te ontsluiten en goed te archiveren is. Het grote verschil met de huidige wetgeving is de actieve openbaarmaking van overheidsinformatie. Deze wet betekent dat elke overheid actief alle openbare informatie direct en zonder tussenkomst toegankelijk moet maken. Deze wet zal naar verwachting 1 mei in werking treden.

Ook in onze gemeente komt het voor dat informatie “niet actief openbaar” is, onder andere de presidiumstukken ook het volgen van het presidium is zonder tussenkomst niet toegankelijk. Op grond hiervan hebben wij de volgende vragen:

  • Hoever is de gemeente Apeldoorn met de voorbereiding op de nieuwe wet Open Overheid?
  • Wat moet er in onze gemeente gedaan worden om te voldoen aan de eisen van de wet Open Overheid? En hoe wordt ervoor gezorgd dat onze gemeente per 1-5-2022 hieraan voldoet?
  • Hoe wordt ervoor gezorgd dat vergaderstukken en verslagen van de openbare presidium vergaderingen vanaf dat moment openbaar toegankelijk zijn?
  • Hoe wordt ervoor gezorgd dat het openbare presidiumoverleg, net zoals de PMA en de raadsvergadering, door bijvoorbeeld streamen, openbaar toegankelijk wordt zodat iedereen mee kan kijken?
  • Er vinden soms “niet openbare” vergaderingen plaats. Vanaf 2017 houdt de gemeente bij hoe vaak er “niet openbaar” en over welk onderwerp is vergaderd, zie https://www.apeldoorn.nl/ter/gemeenteraad_apeldoorn/vergaderingen/Niet-openbare-vergaderingen.html. Over 2021 is nog niet gerapporteerd. Wanneer is dit te verwachten?
  • Wat betekent de WOO voor “niet openbare” vergaderingen? Moet hier in de toekomst anders mee omgegaan worden? Aan welke maatregelen wordt gedacht om het aantal “niet openbare” vergaderingen tot een minimum te beperken.
  • Er zijn ook “niet openbare” presidium vergaderingen. Hierover rapporteerde de Stentor in 2011 al (zie bijlage). Mag dat nog steeds met de komst van de nieuwe wet? En zo ja, onder welke voorwaarden? En hoe kunnen we daarover rapporteren zodat het transparant wordt wat er wanneer is besproken?

Lilian Haak, WijApeldoorn

Maaike Moulijn, Partij voor de Dieren

Antoon Huigens, GemeenteBelangen


Bijlage 1: Krantenartikel “Gemeente worstelt met openbaarheid”

Mogen burger en pers meeluisteren of gaan de deuren dicht? De Apeldoornse gemeenteraad worstelt daarmee. Ondanks dat de gemeente controle behoeft.

Het is wel zo hoffelijk dat de gedeputeerde het niet uit de krant hoeft te lezen...'' De denkwijze van Roelof Veen, fractievoorzitter van de ChristenUnie, was twee weken geleden veelzeggend. Veen vond het gepast uit hoffelijkheid een onderwerp op de agenda van het presidium - de vergadering van fractievoorzitters - 'niet openbaar' te verklaren. De gedeputeerde zou anders vroegtijdig via de krant het standpunt van de gemeenteraad kunnen vernemen over preventief toezicht van Apeldoorn door de provincie.

De Stentor was onaangekondigd aangeschoven in de openbare vergadering van het presidium en de fractievoorzitters zaten met de pottenkijker in de maag. Hoewel Ben Hendrikse van Gemeentebelangen zich nog verzette tegen niet-openbaarheid, besloten zijn collega's collectief achter gesloten deuren verder te gaan. Volgens woordvoerster van de gemeenteraad Barbara Belder komt het 'niet zo vaak' voor dat het presidium niet-openbaar vergadert. Maar alleen die ene avond al gingen de deuren bij twee agendapunten dicht. Waarover gaat het dan? Dat zeggen we niet, daarover rapporteren we slechts één keer per half jaar, achteraf, zei raadsgriffier Arjan Oudbier. De gezamenlijke fractievoorzitters beschouwden de woorden van hun eerste adviseur als een gegeven. Dat het als ingelast agendapunt over het veelbesproken 'fietstasdossier' ging, was 's middags nota bene via de agenda echter al duidelijk geworden. En bij het zien van de verslaggever hadden enkele fractievoorzitters zelfs geginnegapt of er misschien ergens een fietstas te bekennen was. Via een omweg was vanuit een fietstas immers het dossier over een omstreden gronddeal op de Ecofactorij bij de Stentor terechtgekomen. Vrijwel alle feiten lagen op straat, zodat amper nog te rechtvaardigen was niet-openbaar over de kwestie te spreken. Dat was al twee keer gedaan in het presidium en ook een keer tijdens de politieke markt. Deze keer hoefde het presidium slechts een nieuw appél van burgemeester en wethouders te beoordelen, om het alsnog te agenderen op de politieke markt. De gemeenteraad moet de gronddeal effectueren, was de boodschap, omdat er anders gerechtelijke stappen tegen de gemeente volgen. Tijdens de openbare politieke markt van vorige week werd duidelijk dat de gemeenteraad dat appél opvolgt. Vanavond neemt ze dat besluit.

Hoe vaak en over welke thema's heeft het presidium dit jaar buiten de openbaarheid gesproken? Volgens Barbara Belder worden dat soort gegevens niet vrijgegeven. Waarom niet? Dat is niet goed bijgehouden, noemt ze als eerste mogelijke verklaring. Maar vooral: ,,Men doet dat liever niet, heeft het daar blijkbaar moeilijk mee en is daar erg formeel in.' Dat blijkt ook als de Stentor twee weken geleden een overzicht vraagt van de niet-openbare bijeenkomsten tijdens de politieke markt, in de wetenschap dat er in 2009 in totaal dertien en in 2010 tien keer met de deuren dicht werd vergaderd. Alleen al de eerste helft van dit jaar blijkt dat negen keer te zijn gebeurd (Kanaalzone-Zuid, financiën grondbedrijf, Agrifirm, raadsonderzoek grondbedrijf, AGOVV, Teuge, Laan van Malkenschoten, onteigening Anklaar en woningbouwprogrammering). Hoeveel en welke onderwerpen daar de tweede helft van dit jaar zijn bijgekomen mag Belder echter nog niet zeggen. Dat mag eventueel pas als het presidium daar eind deze week zijn fiat aan geeft. Het presidium wil zich er hoe dan ook over buigen, aldus Belder. Zorgvuldigheid is een groot goed en bijvoorbeeld de bescherming van persoons- en bedrijfsgegevens en financiële belangen kunnen het rechtvaardigen om onderwerpen als niet-openbaar te betitelen. Daarbij moet openbaarheid echter het uitgangspunt zijn. Zonder die openbaarheid vervalt immers de mogelijkheid om de overheid te controleren. De dossiers Reesink en Grondzaken hebben in het geval van de gemeente Apeldoorn ondubbelzinnig aangetoond dat die controle onmisbaar is.

Onlangs benadrukte de rechter dat nog tijdens de finale zitting over de jarenlange twist tussen de gemeente en Reesink. Dat gebeurde nadat hij vroeg of de gemeente en het bedrijf in de rechtszaal gedetailleerd op bedragen wilden ingaan, in een poging na al die jaren alsnog een schikking te realiseren. De reactie van de gemeentelijke advocaat: ,,Niet waar de pers bijzit.'' De zitting was echter openbaar, benadrukte de rechter, en hoe belangrijk de rol van de krant is was toch inmiddels wel gebleken zei hij. Hij weigerde de verslaggever weg te sturen, al nam hij daarmee het risico dat daardoor een deal zou uitblijven. Het belang van openbaarheid woog zwaar. Iedere keer dat bij de gemeente wordt gekozen voor niet-openbaarheid, moet voortaan aan dat moment worden teruggedacht: zou de rechter ook voor niet-openbaar hebben gekozen?

Gep Leeflang versloeg als Stentor-verslaggever mede de dossiers Reesink en Grondzaken.

Bron: De Stentor, 22-12-11

Bijlage 2: Lijst van geraadpleegde bronnen

Interessant voor jou

Schriftelijke vragen jacht

Lees verder

Schriftelijke vragen over zwerfafval

Lees verder

    word lid Doneer