Schrif­te­lijke vragen over zwerf­afval


Indiendatum: 9 feb. 2022

Maandelijkse worden er zwerfafval-opruimacties georganiseerd door actieve en betrokken inwoners. Ook de Partij voor de Dieren doet hieraan mee. Heel fijn dat deze inwoners dit doen en tegelijkertijd pijnlijk dat dit nodig is. Om positief te beginnen: het vuurwerkverbod is zichtbaar op de straten en in de parken. Er wordt aanzienlijk minder vuurwerkafval gevonden. Het verbod heeft natuurlijk vele voordelen maar hier zijn wij alvast erg blij mee.

Statiegeld werkt! Sinds de invoering van statiegeld op kleine plastic flesjes worden deze veel minder gevonden bij opruimacties, wel zien we de hoeveelheid blikjes toenemen.

Helaas wordt er elke keer nog wel veel zwerfafval gevonden, onder andere bij winkelcentrum ‘Hart van Zuid’ zijn wij erg geschrokken. Er is op die locatie nog geen wijkteam van zwerfafvalopruimers actief. Het zwerfafval bestaat met name uit (heel veel) verpakkingen van afhaalmaaltijden, blikjes, mondkapjes, sigarettenpeuken en -verpakkingen.

De Partij voor de Dieren heeft hier de volgende vragen over:

  1. Preventie werkt het beste om zwerfafval terug te dringen. Wat doet de gemeente aan preventieve maatregelen om zwerfafval te voorkomen
  2. Sinds corona is de hoeveelheid afval door verpakkingen van afhaalmaaltijden toegenomen, onder andere van fastfoodketens. Wat doet de gemeente daartegen? Hoe zou de gemeente zwerfafval door afhaalmaaltijden beter kunnen aanpakken?
  3. In hoeverre probeert de gemeente, in samenspraak met bedrijven en de cleantechregio, een ander verpakkingssysteem in te voeren, zonder wegwerpverpakkingen maar met een circulair systeem, zoals statiegeldverpakkingen?
  4. Is het bij de gemeente bekend waar en wanneer er opgeruimd wordt door inwoners?
  5. Krijgen de overige locaties extra aandacht van medewerkers van de gemeente om deze plaatsen ook schoon te houden? Waar bestaat die extra aandacht uit en zo nee, waarom niet?
  6. Hoe vaak wordt er door de gemeente zwerfafval geruimd? Is er een bepaalde regelmaat in? Wordt er tijdens de horeca-lockdown vaker zwerfafval geruimd?
  7. Monitort de gemeente de vervuiling door zwerfafval op verschillende locaties? Zo ja, hoe?. Zo nee, waarom niet?
  8. Toezicht: Worden bepaalde vieze plekken vaker gecontroleerd? En in hoeverre zijn er waarschuwingen en boetes uitgedeeld voor het achterlaten van zwerfafval?
  9. Het is een wettelijk verplichting dat ondernemers de omgeving rondom hun zaak in een straal van 25 meter schoon houden. Wordt hier op toegezien door de gemeente? Zo ja, hoe en hoe vaak zijn er waarschuwingen en boetes uitgedeeld?
  10. Statiegeld werkt! Via Apeldoorn Rein konden verenigingen en goede doelen geld verdienen door blikjes en flesjes in te zamelen en in te leveren. Helaas is dat vorig jaar gestopt. Zou het niet passen bij de circulaire doelen van Apeldoorn als er tot 1-1-2023 (invoeringsdatum statiegeld op blikjes een vergoeding gegeven wordt voor het inzamelen van blikjes en dit eenmalig te financieren uit de meevallers van 2021? Op die manier houden we Apeldoorn schoner en helpen we verenigingen die het door corona vaak niet makkelijk hebben.
  11. Via inwoners horen we regelmatig dat de ondergrondse (rest)afvalcontainers vol zitten of niet goed werken. Hoe vaak komt dit voor? Wat doet de gemeente om dit te voorkomen?

Eke Havekes en Maaike Moulijn

Partij voor de Dieren Apeldoorn

1. Hoeveel prullenbakken staan er in de openbare ruimte van de gemeente Apeldoorn?

1350 stuks.

2. Wat is de norm, bijvoorbeeld hoeveel afvalbakken zijn er gepland per m2?

Er is geen norm per m2. Afvalbakken worden geplaatst op locaties waar veel aanbod is van afval. Bijvoorbeeld winkelcentra, snoeproutes tussen scholen en een supermarkt, grote speelplekken als voetbalkooien / scate-banen ed. Naar aanleiding van eerdere vragen over zwerfafval is geïnventariseerd op welke locaties bakken het meest gebruikt worden. Samen met scholieren is een actie voorbereid om bakken meer op te laten vallen. Vanwege de coronamaatregelen is die uitgesteld tot na de zomervakanties.

3. Wat is de reden dat er bij bushaltes en bankjes niet altijd prullenbakken aanwezig zijn? Welke afweging wordt hier gemaakt?

Dat is een kostenafweging. Bovendien zijn afvalbakken bedoeld voor klein afval als snoeppapiertjes, verpakkingen van sigaretten ed. Niet voor grotere verpakkingen van aankopen. Dat hoort bij het huishoudelijkafval.

4. Zijn er plannen om dit aantal te verhogen gezien de hoeveelheid zwerfafval? Zo nee, waarom niet?

Dit voorjaar zijn 50 extra bakken geplaatst op de aanlooproutes naar Hondenuitlaatplaatsen. De reden daarvoor is dat de APV regels voor hondenbezitters veranderd zijn. Er is een verplichting een ruimmiddel bij zich te hebben en te gebruiken. Daardoor is er een behoefte ontstaan om gebruikte ruimmiddelen in een afvalbak kwijt te kunnen.

5. Zijn er afvalbakken waarin mensen hun peuken veilig kunnen weggooien? Zo nee, zijn er plannen om deze te plaatsen?

Dat kan in iedere afvalbak. De kans dat daardoor een afvalbak in brand geraakt is minimaal. Brandjes ontstaan door bewuste brandstichting, meestal rond de jaarwisseling.

6. Wat doet de gemeente om te voorkomen dat afval gaat zwerven?

Er is veel inzet van zowel gemeente, bewoners als verenigingen om zwerfvuil te ruimen. Daardoor ligt afval nooit lang in de openbare ruimte, waardoor de kans op zwerven ook afneemt. Vanuit REIN is een campagne in voorbereiding om bewoners bewust te maken van het effect van het weggooien van afval op straat. Ook werken we nauw samen met de bewonersgroep Zero Waste Apeldoorn.

7. Hoe vaak wordt er handhavend opgetreden tegen inwoners die afval op straat gooien?

De pakkans is erg klein omdat bekeuringen alleen uitgedeeld kunnen worden als mensen op heterdaad betrapt worden. In het kader van Corona is prioriteit gegeven aan de handhaving van de 1,5 meter norm. Daardoor is de afgelopen maanden minder gecontroleerd op het weggooien van afval. Er zijn 3 bekeuringen gemaakt in 2020. Wel is er jaarlijks een actie gericht op het weggooien van afval rondom scholen in Apeldoorn.

8. Wordt er extra opgeruimd bij de winkelcentra? Zo ja, hoe vaak? Zo nee, waarom niet?

Ja. Winkelcentra zijn een bekende bron van afval. Er komen veel mensen en er is aanbod van verpakkingsmateriaal ed. Het voetgangersgebied wordt dagelijks machinaal geveegd. Wijkwinkelcentra worden twee keer per week machinaal geveegd. Handmatig wordt naar behoefte opgeruimd, in veel gevallen dagelijks.

9. Gaat de gemeente in gesprek met bedrijven waarvan de klanten veel zwerfafval veroorzaken? Zo ja, hoe vaak en wat is het resultaat? Zo nee, waarom niet?

Dat is vaak al in de vergunning van de desbetreffende bedrijven geregeld. Ook zijn er wettelijke regels. Indien er aanleiding toe is, bijvoorbeeld bij geconstateerde verontreiniging, worden bedrijven aangesproken. Grote bedrijven organiseren het opruimen vaak professioneel. Bij de kleinere is dat afhankelijk van de inzet van het personeel.

10. Wat is het protocol voordat men gaat grasmaaien?

Eerst de locatie inspecteren, voordat de machine in werking wordt gezet.

11. Hoe wordt er geborgd dat er wordt gecontroleerd voordat men gaat grasmaaien?

Regelmatig worden instructies gegeven aan het uitvoerend personeel. Tijdens werkoverleggen is hier ook aandacht voor.

12. Hoe kan het dat mensen kapot gemaaid blik vinden op een grasveld? Welke maatregelen kunnen genomen worden om dit te voorkomen in de toekomst?

Zeker in wat langer gras zijn blikjes niet altijd goed zichtbaar. Ondanks de aandacht hiervoor is het niet te vermijden dat er af en toe een blikje niet opgemerkt wordt. Een technische oplossing is bij het maaien helaas niet mogelijk. We blijven daarom afhankelijk van de opmerkzaamheid van de machinist. Zie ook de reactie bij vraag 11.

13. Vindt de gemeente dat het opruimen van zwerfafval een taak zou moeten of kunnen zijn van vrijwilligers? Zo ja, is de gemeente bereid om hier een vergoeding tegenover te stellen?

Vrijwilligers spelen nu al een grote rol in het opruimen van zwerfvuil. Dat wordt door de gemeente via REIN sterk gefaciliteerd. Een financiële prikkel lijkt niet nodig, wel erkenning en het uitspreken van waardering voor de inzet. Deze inzet is niet alleen van belang voor het feitelijk opruimen, maar ook voor het maatschappelijk besef dat afval niet zomaar weggegooid moet worden. Ook is er inmiddels al veel draagvlak voor het terugdringen van de hoeveelheid afval door een andere levenswijze. De inzet van vrijwilligers heeft ook een belangrijk bijeffect. Het draagt bij aan de sociale cohesie in een buurt.

14. Vindt de gemeente dat het opruimen van zwerfafval een taak moet zijn van de gemeente? Zo ja, wie doet dit dan? En hoe vaak? Zo nee, waarom niet?

De gemeente heeft hierin zeker een taak. Niet elke locatie is geschikt om door vrijwilligers onderhouden te worden. Denk aan bermen langs drukke wegen en druk bezochte locaties. Bij hotspots waar regelmatig veel afval ligt kunnen we ook niet afhankelijk zijn van vrijwillige inzet. Dat zou de bruikbaarheid van die locaties, bijvoorbeeld speelplekken, te onzeker maken.