Schrif­te­lijke vragen over boeren helpen bij de Land­bouw­tran­sitie

Indiendatum: 7 jul. 2022
Antwoorddatum: 29 aug. 2022

Beantwoording vragen op grond van artikel 34 van het Reglement van Orde van de gemeenteraad.

1. Is de vrees van deze boeren [die biologisch of natuurinclusief werken] terecht dat zij mogelijk gedwongen worden om plaats te maken voor bedrijven of zonnevelden? Zo nee, welke garanties kan het college daarvoor bieden?

Antwoord: De Omgevingsvisie (verder: OV) geeft richting aan de lange termijn ontwikkeling van Apeldoorn tot 2040. Het betreft Stadsrand Zuid waar we voor 2030 al mee aan de gang willen, Wenum Wiesel, de noordrand van Apeldoorn in aansluiting op de Stadhoudersmolen en de Oost Veluweweg. (zie gebiedsprofielen uit de OV). De ontwikkelingen aan de noordrand van Apeldoorn zal naar onze inschatting pas na 2030 vorm gaan krijgen.

In deze gebieden zullen functies gaan wijzigen. Hiervoor zullen we zorgvuldig processen doorlopen, waarbij mogelijk ook bedrijven zullen worden uitgekocht. Insteek hierbij is dat de opkoop van boeren, maar ook andere gebruikers vrijwillig zal zijn. Er zijn inmiddels ook ontwikkelende partijen actief in deze gebieden. Voor een aantal agrariërs zonder opvolger is het wellicht interessant te verkopen, voor anderen is bedrijfsverplaatsing een optie. Er worden in relatie tot diverse ontwikkelingen, zoals onder andere ook de stikstofproblematiek of in relatie tot de transitie naar een duurzamere landbouw al gesprekken gevoerd met enkele boeren voor opkoop van hun bedrijf. In de totale puzzel van de gebiedsontwikkelingen kunnen dit soort wensen samen verkend worden en kan de gemeente ook haar uiterste best doen om, indien er bijvoorbeeld sprake is van verplaatsing, een nieuwe plek te zoeken, mits de stikstofproblematiek ons die ruimte ook geeft. Het gaat hierbij om maatwerk waarbij van te voren geen onderscheid gemaakt wordt tussen de verschillende soorten agrarische bedrijven.

2. Juist in deze tijd is het belangrijk om boeren perspectief te geven en te helpen bij de landbouwtransitie. Wat doet de gemeente concreet om perspectief te bieden aan boeren die al een omslag hebben gemaakt? En wat doet de gemeente om boeren te helpen die de omslag naar biologische, natuurinclusieve en/of plantaardige landbouw willen maken?

Antwoord: Met het traject wat nu loopt om te komen tot een kadernota landbouw (landbouwstrategie), met daarin de instrumenten die de gemeente in kan zetten, worden stappen gezet vanuit de gedachte dat een langetermijnperspectief noodzakelijk is. Dit geldt niet alleen voor de boeren die al een transitie naar meer natuur inclusief, kringloop of anderszins hebben gemaakt, maar ook voor de boeren die deze stap naar een duurzamere vorm van landbouw willen/moeten zetten. We zetten in op begeleiden, faciliteren, ondersteunen van initiatieven van duurzamere landbouw. De gemeente wil dit gebiedsgericht oppakken, waarbij maatwerk van toepassing is.

Deze aanpak is in lijn met de landelijke aanpak, waarbij de provincies in Nederland moeten komen met gebiedsplannen. Apeldoorn pakt hierbij zoveel mogelijk de regie binnen de gemeentegrenzen.

3. Een overstap naar biologisch of natuurinclusief boeren duurt jaren omdat de grond eerst schoon gemaakt moet worden en het bodemleven zich moet ontwikkelen. Pas daarna komt een boer in aanmerking voor een keurmerk. Als een boer biologisch werkt of wil overstappen, dan moet de boer dus garanties hebben dat hij of zij daar langere tijd kan blijven boeren. Wat doet de gemeente op dit moment om biologische/natuurinclusieve boeren die zekerheid te verschaffen? Wat kan de gemeente nog meer doen?

Antwoord: Een overstap naar meer natuur inclusief hoeft geen jaren te duren gezien dit in vele vormen en maten gedaan kan worden, waaronder bijvoorbeeld het zaaien van bloemrijk grasmengsel in de akkerranden. De gemeente wil inzetten om deze stap wel makkelijker en aantrekkelijker te maken.

Dit begint met een lange termijn perspectief, waarbij een (beter/ander) meer duurzaam verdienmodel voor de boer het uitgangspunt is. De gemeente wil haar instrumenten hier op richten. Beïnvloeding van consumentengedrag, nevenactiviteiten mogelijk maken, stimuleren korte ketens etc.

Om meer zekerheid te krijgen stemmen we af met andere programma’s zoals de Veluwe Agenda en de stikstofaanpak. Hierbij zetten we in op win-win situaties. Het koppelen van water, klimaatopgave (duurzame opwek), bodemverbetering en een duurzame landbouw zorgt voor een beter toekomstperspectief zonder toekomstdoelen uit het oog te verliezen.

4. Het komt nu voor dat biologische gronden (met keurmerk) verkocht worden en dat er daarna gangbare teelt op komt met o.a. gifgebruik. De investering om de grond biologisch te maken, is dan in 1x verloren en dat is zonde. Hoe kunnen we biologische gronden beter beschermen zodat daarop niet zomaar terug gegaan kan worden op gangbare teelt?

Antwoord: Op welke schaal het verkopen van gronden, waarbij van biologisch weer naar gangbaar wordt overgeschakeld is bij ons niet bekend. De vraag is of dit kan worden tegengegaan. In het traject van de landbouwtransitie zetten we als gemeente in op een toekomstbestendige, duurzame landbouw. Hierbij is de trend van de laatste jaren dat zowel het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op landbouwgrond als ook het gebruik antibiotica in de veehouderij sterk wordt teruggedrongen.

We zetten in op het doorzetten van deze trend.