Schriftelijke vragen over eiwittransitie

Vragen
Schriftelijke vragen over eiwittransitie

Vragen Antwoorden

Indiendatum: 11 feb. 2025

In 2023 is in de gemeenteraad het onderzoek en actieplan toekomstbestendige landbouw besproken. Uit het onderzoek bleek dat in Apeldoorn veel dierlijk (meer dan 90% van de landbouwgrond in onze gemeente wordt gebruikt als grasland of teelt van veevoergewassen) en weinig plantaardig voedsel voor menselijke consumptie wordt verbouwd.

Inmiddels zijn steeds meer overheden en bedrijven bezig met een eiwittransitie en daarin past het bevorderen van peulvruchten. Want die zijn gezond, duurzaam, stellen weinig eisen aan de grond (dus ook geschikt voor arme zandgrond hier), binden stikstof uit de lucht en verbeteren de bodemkwaliteit. Uit cijfers van het CBS blijkt dat de afgelopen 2 jaar een kleine toename is geweest van de teelt van peulvruchten in onze gemeente.

Er is inmiddels landelijk een producentenorganisatie voor telers van peulvruchten opgericht: de Eiwitboeren (https://eiwitboeren.nl). Ook hebben overheden en bedrijven een beandeal afgesloten (https://www.beandeal.nl), passend bij de Nationale Eiwitstrategie (https://open.overheid.nl/documenten/ronl-6ea7577b-85a6-425a-9dad-b9b9cf695495/pdf).

In het kader van de toekomstbestendigheid van de landbouw in onze gemeente stellen wij hierover de volgende vragen.

Ook in Apeldoorn is meer plantaardig consumeren 1 van de genoemde interventies. Wat doet de gemeente Apeldoorn nu om deze eiwittransitie te bevorderen?
De gemeente Groningen heeft een routekaart voedsel- en eiwittransitie opgesteld (https://gemeenteraad.groningen.nl/Documenten/Bijlage-1-Routekaart-voedsel-en-eiwittransitie-routekaart.pdf). Zou dit ook een goed idee voor de gemeente Apeldoorn zijn, gegeven ambities van de gemeente? Zo ja, wanneer kunnen wij hier een voorstel voor verwachten? Zo nee, waarom niet?
Welke concrete stappen kan de gemeente zetten om de teelt van peulvruchten in Apeldoorn te stimuleren, bijvoorbeeld door subsidies, voorlichting of samenwerking met agrarische ondernemers?
Welke belemmeringen ervaren boeren in Apeldoorn bij de omschakeling naar peulvruchtenteelt en hoe kan de gemeente helpen om deze drempels weg te nemen?
Zijn de gemeente en/of Apeldoornse organisaties aangesloten bij o.a. de Eiwitboeren en/of de Beandeal? Zo niet, waarom niet?
Op 10 februari was het Wereldpeulvruchtendag. Steeds meer organisaties besteden hier aandacht aan om de consumptie van peulvruchten te bevorderen. Heeft de gemeente Apeldoorn hier ook aan meegedaan? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe?

Maaike Moulijn

Partij voor de Dieren

Indiendatum: 11 feb. 2025
Antwoorddatum: 6 mrt. 2025

Beantwoording vragen:

1. Wat doet de gemeente Apeldoorn nu om deze eiwittransitie te bevorderen?

Antwoord: Vanuit het Actieplan Landbouw is de gemeente betrokken bij verschillende initiatieven omtrent de eiwittransitie. Zo speelt er in de regio een startup die eiwitten voor humane consumptie uit gras haalt. Het restproduct kan daarna alsnog aan koeien gevoerd worden, waarbij de melkproductie gelijk blijft ten opzichte van normaal gras. Door de verlaging van eiwit in het rantsoen is er minder uitstoot van schadelijke stoffen (methaan en ammoniak). De proeven zijn in 2025 gestart. Bij positieve resultanten kunnen in 2026 meer bedrijven meedoen. Ook zijn we actief met kennisdeling richting agrariërs en promotie van gezonde/peulvruchtrijker voedsel richting de consumenten. Zie beantwoording vraag 3.

2. De gemeente Groningen heeft een routekaart voedsel- en eiwittransitie opgesteld. Zou dit ook een goed idee voor de gemeente Apeldoorn zijn, gegeven ambities van de gemeente? Zo ja, wanneer kunnen wij hier een voorstel voor verwachten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Als gemeente Apeldoorn zijn we in 2024 gestart met de uitvoering van het Actieplan Landbouw. Er zit enig overlap tussen de Groningse routekaart en het actieplan. Transitie in de landbouw kost vaak vele jaren. Met de LBV+ regeling gaan nu meer agrariërs over op akkerbouw. Dit levert naar verwachting op termijn meer humane voeding op. Dat biedt kansen voor de toekomst. Vanuit het Actieplan Landbouw proberen we hier zoveel mogelijk op in te spelen, om zo bij te dragen aan de eiwittransitie.

3. Welke concrete stappen kan de gemeente zetten om de teelt van peulvruchten in Apeldoorn te stimuleren, bijvoorbeeld door subsidies, voorlichting of samenwerking met agrarische ondernemers?

Antwoord: Vanuit de regio in samenwerking met het Platform natuurinclusieve landbouw Gelderland, is Apeldoorn trekker van het leer- en begeleidingstraject “Toekomstgerichte teelt”. Hierbij kunnen we maximaal 25 agrariërs de komende 1,5 jaar helpen middels kennisdelen over o.a. het verbouwen van peulvruchten en natuurinclusieve bedrijfsvoering. Ook is er een-op-een begeleiding door een expert, om te komen tot en passend teeltplan. In samenwerking met afdeling maatschappelijke ontwikkeling start in Apeldoorn een traject waarbij lokale producenten van humane voeding (waaronder peulvruchten) worden verbonden aan restaurants in de stad. De koks van de deelnemende restaurants krijgen begeleiding om van de lokale producten vegetarische maaltijden te ontwikkelen voor op de menukaart. Met het lokale verhaal en de gezonde maaltijd willen we ook de consument verleiden gezonder/peulvruchtrijker te eten.

4. Welke belemmeringen ervaren boeren in Apeldoorn bij de omschakeling naar peulvruchtenteelt en hoe kan de gemeente helpen om deze drempels weg te nemen?

Antwoord: Apeldoorn heeft een relatief kleine hoeveelheid akkerbouw bedrijven. We hebben niet een grootschalige teelt van peulvruchten. Vroeger was er veel meer cultuur rondom het telen van bonen. Specialistische kennis en ervaring is beperkt. Ook machinale oogst en het opzetten van (lokale)verwerking en afzet kunnen nog verder worden ontwikkeld. Hierin ondersteunt de gemeente, zie antwoord vraag 3.

5. Zijn de gemeente en/of Apeldoornse organisaties aangesloten bij o.a. de Eiwitboeren en/of de Beandeal? Zo niet, waarom niet?

Antwoord: Het is ons niet bekend of hier lokale bedrijven aan meedoen. Bij dit soort samenwerkingsverbanden gaat het vaak om keten partners die meedoen. Als overheden zijn vaak de provincies erbij betrokken. Mede vanwege het verstrekken van de ondersteunende financiering.

6. Op 10 februari was het Wereldpeulvruchtendag. Steeds meer organisaties besteden hier aandacht aan om de consumptie van peulvruchten te bevorderen. Heeft de gemeente Apeldoorn hier ook aan meegedaan? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe?

Antwoord: We vinden dit een goed initiatief en overwegen hier in 2026 aandacht aan te besteden vanuit het Actieplan Landbouw.