Schrif­te­lijke vragen over gezondheid en de chemische crisis


Indiendatum: 9 okt. 2024

Steeds meer mensen maken zich zorgen over microplastics, PFAS, restanten van bestrijdingsmiddelen en andere ongezonde stoffen in voedsel en drinkwater. De hoeveelheid chemische stoffen wordt een steeds groter probleem. Milieuchemicus en toxicoloog Chiel Jonker van de Universiteit Utrecht spreekt over een chemische crisis. In 2021 concludeerde het RIVM al dat mensen in Nederland te veel PFAS binnenkrijgen via voedsel en drinkwater. Als je voor langere tijd te veel PFAS binnenkrijgt, kan dit schadelijk zijn voor de gezondheid. Het tast het immuunsysteem aan, waardoor je sneller en/of vaker ziek kunt worden. Ook kan het een effect hebben op de lever, het cholesterolgehalte en de vruchtbaarheid en wordt het in relatie gebracht met verschillende soorten kanker. Van micro- en nanoplastics is al bekend dat het in ons voedsel

zit, maar onbekend is wat dit voor de gezondheid betekent. Uit onderzoek blijkt dat er een verband is tussen blootstelling aan bestrijdingsmiddelen tijdens het werk en de ziekte van Parkinson en dat er een verband is tussen blootstelling van zwangere vrouwen aan bestrijdingsmiddelen en ontwikkelingsproblemen bij het kindje. Het gaat dan bijvoorbeeld om de verstandelijke of sociale- emotionele ontwikkeling. Ook in Apeldoorn maken mensen zich zorgen over hun gezondheid en

de veiligheid van voedsel. Zo willen inwoners met hobbykippen hun eieren testen en moestuinierders hun grond. Inwoners van Wenum Wiesel hebben onderzoek laten doen naar de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen De zorgen van inwoners over de aanwezigheid van ongezonde stoffen in hun voedsel en omgeving zijn legitiem. Het vraagt om een proactieve

houding van het gemeentebestuur om inwoners te ondersteunen in het streven naar een veilige en gezonde voedselproductie en leefomgeving. Zeker aangezien gezondheid een speerpunt is van deze coalitie. Daarom stelt de Partij voor de Dieren hier de volgende vragen over:

1. Ondersteuning inwoners

Tot nu toe moeten bezorgde inwoners zelf onderzoek doen naar de aanwezigheid van chemische en andere gevaarlijke stoffen in hun omgeving. Wat zouden de gemeente, de GGD en de omgevingsdienst hierin kunnen betekenen?

2. Rol omgevingsdienst

Is het college bereid om opdracht te geven aan de omgevingsdienst om vergelijkbare adviezen te bieden aan moestuinierders en hobbykiphouders in de gemeente Apeldoorn, zoals de omgevingsdienst Zuid- Holland doet? Zo nee, kunt u toelichten waarom niet.

3. Informatievoorziening

Welke stappen is het college bereid te zetten om inwoners van Apeldoorn beter te informeren over de risico’s van PFAS en andere chemische stoffen die in hun voedsel en omgeving aanwezig kunnen zijn, naar voorbeeld van bijvoorbeeld Sliedrecht en Reimerswaal?

4. Preventieve maatregelen

Wat zijn de plannen van het college om preventieve maatregelen te nemen ter vermindering van de aanwezigheid van chemische stoffen in bodem, lucht en water en zo bij te dragen aan een gezondere leefomgeving?

5. Monitoring van chemische stoffen

Is er een plan om regelmatig onderzoek te laten doen in onze gemeente naar de aanwezigheid van schadelijke chemische stoffen, zoals PFAS, microplastics en bestrijdingsmiddelen? Graag een toelichting op het antwoord.

6. Reactie op zorgen van inwoners

Hoe reageert het college op de zorgen van inwoners over de gezondheidseffecten van chemische stoffen, zoals PFAS?

Indiendatum: 9 okt. 2024
Antwoorddatum: 16 okt. 2024

1. Ondersteuning inwoners

Tot nu toe moeten bezorgde inwoners zelf onderzoek doen naar de aanwezigheid van chemische en andere gevaarlijke stoffen in hun omgeving. Wat zouden de gemeente, de GGD en de omgevingsdienst hierin kunnen betekenen?

Antwoord: Als inwoners van Apeldoorn vragen hebben over PFAS i.r.t. hun gezondheid of als gevaarlijke stof dan kunnen ze voor gezondheidsvragen altijd contact opnemen met de GGD Noord- en Oost-Gelderland en voor vragen over PFAS specifiek, of over de aanwezigheid van de stof de Omgevingsdienst Veluwe.

Daarnaast is er voor iedereen veel betrouwbare informatie online beschikbaar:

• ggdleefomgeving.nl een landelijke GGD site over je omgeving en je gezondheid

• waarzitwatin.nl een informatieve website over chemische stoffen in en rondom het huis

• Vragen en antwoorden over te veel blootstelling aan PFAS | RIVM een website van het RIVM

En voor concrete milieuklachten over chemische stoffen in het algemeen kunnen ze terecht op www.milieuklachtgelderland.nl

In overleg met de afdeling communicatie zullen we nagaan hoe we deze informatie ook via onze eigen website kunnen aanbieden i.c. ontsluiten.

2. Rol omgevingsdienst

Is het college bereid om opdracht te geven aan de omgevingsdienst om vergelijkbare adviezen te bieden aan moestuinierders en hobbykiphouders in de gemeente Apeldoorn, zoals de omgevingsdienst Zuid- Holland doet? Zo nee, kunt u toelichten waarom niet.

Antwoord: Neen. De problematiek en dus verontreiniging door PFAS in Zuid Holland i.c. Dordrecht e.o. is vele malen groter dan in Apeldoorn Dit komt doordat de daar aanwezige fabrieken van DuPont en Chemours lange tijd PFOA en GenX hebben uitgestoten. De PFAS verontreiniging in Apeldoorn is diffuus van aard en overschrijdt geen grenswaarden onderzoek in 2020 in het kader van de bodemkwaliteitskaart bevestigt dit. Landelijke adviezen m.b.t. PFAS en de risico’s voor moestuiniers en hobbykiphouders volstaan derhalve.

3. Informatievoorziening

Welke stappen is het college bereid te zetten om inwoners van Apeldoorn beter te informeren over de risico’s van PFAS en andere chemische stoffen die in hun voedsel en omgeving aanwezig kunnen zijn, naar voorbeeld van bijvoorbeeld Sliedrecht en Reimerswaal?

Antwoord: Zie de antwoorden onder 1 en 2. Voor extra informatie zoals aangehaald in Sliedrecht en Reimerswaal is geen aanleiding in Apeldoorn.

4. Preventieve maatregelen

Wat zijn de plannen van het college om preventieve maatregelen te nemen ter vermindering van de aanwezigheid van chemische stoffen in bodem, lucht en water en zo bij te dragen aan een gezondere leefomgeving?

Antwoord: Bij de ODVeluwe is bij vergunningverlening en toezicht bij bedrijven de nodige aandacht om te voorkomen dat zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) in het milieu terecht komen. Op provinciaal niveau wordt kennis uitgewisseld in een Gelderse werkgroep ZZS.

Op landelijk niveau worden belangrijke stappen gezet. Het RIVM werkt in opdracht van het ministerie van IenW mee aan een Europees traject om de productie en het gebruik van alle PFAS aan banden te leggen en ze te verbieden in niet-essentiële toepassingen zodat ze minder in onze leefomgeving terecht komen.

Verder zijn twee van de vier PFAS die EFSA (Europese Voedselveiligheidsautoriteit) heeft bekeken inmiddels wereldwijd verboden. Dit zijn PFOS(perfluoroctaansulfonaten) en PFOA(perfluoroctaanzuur). Als gemeente volgen we dit samen met onze kennispartners GGD en ODVeluwe.

5. Monitoring van chemische stoffen

Is er een plan om regelmatig onderzoek te laten doen in onze gemeente naar de aanwezigheid van schadelijke chemische stoffen, zoals PFAS, microplastics en bestrijdingsmiddelen? Graag een toelichting op het antwoord.

Antwoord: Al in 2022 is door de provincie Gelderland gestart met een inventarisatie naar plekken waar door activiteiten in het verleden PFAS in de bodem en het grondwater terecht zijn gekomen. In Apeldoorn wordt dit onderzoek ondersteund door de ODVeluwe. In de periode oktober 2023 tot en met het einde van dit jaar zijn er fysieke bodemonderzoeken op circa 150 locaties in Gelderland uitgevoerd. In onze gemeente gaat het om 10-20 locaties. Activiteiten die verdacht zijn op het gebruik van PFAS varieert tussen bedrijfsprocessen waar PFAS in het productieproces is gebruikt, afvalverwerking en inzet van PFAS-houdend blusschuim. Locatiehouders zijn op de hoogte en worden geïnformeerd over de uitkomsten van dit onderzoek. Het onderzoek wordt dit jaar afgerond. Wij verwachten begin 2025 de resultaten aan u terug te kunnen koppelen.

6. Reactie op zorgen van inwoners

Hoe reageert het college op de zorgen van inwoners over de gezondheidseffecten van chemische stoffen, zoals PFAS?

Antwoord: Op dit moment bestaat er geen aanleiding of noodzaak gezien om onze inwoners actief te informeren. Voor vragen of bij zorgen kan men bellen met de GGD (zie ook onder vraag 1).

Interessant voor jou

Schriftelijke vragen over Parkinson

Lees verder

    word lid Doneer