Schrif­te­lijke vragen over zon op dak

Indiendatum: 22 mrt. 2021
Antwoorddatum: 21 apr. 2021

Beantwoording vragen:

1. Heeft de gemeente in beeld welke grote (bedrijfs)daken in Apeldoorn allemaal geschikt zijn voor zonnepanelen of welke geschikt te maken zijn? Zo ja, om hoeveel daken gaat het en hoe groot is dit potentiële zonnepanelen oppervlakte? Kunt u daarbij onderscheid maken tussen de potentie en geschiktheid (zowel qua constructie als elektriciteitsaansluiting)?

Antwoord: Op basis van zoninstraling is circa 5,3 km2 geschikt dakoppervlak voor zonnepanelen. Hiervan is naar verwachting circa 3,4 km2 op grote (bedrijfs)daken (>15 kWp, minimaal 40 -45 panelen). De daken zijn veelal in het bezit van derden en hier heeft de gemeente dus geen zeggenschap over. Oordeelsvorming of de investering in zonnepanelen op de daken rendabel is, ligt bij de dakeigenaar en is per locatie afhankelijk van vele factoren. Er is niet per pand een analyse beschikbaar. Ondernemers die hun dak willen voorzien van zonnepanelen kunnen op verschillende manieren een scan aangeboden krijgen en ondersteund worden. Er zijn meerdere belemmeringen voor het plaatsen van zon op dak, waarbij de pandeigenaar zelf een keuze maakt hoe hiermee om wordt gegaan. Met betrekking tot de capaciteit van de netaansluiting gaat het niet alleen om de zonnepanelen die op een individueel dak geplaatst worden, maar om het geheel in een buurt. Hier is niet in algemene zin iets over te zeggen. Smart grid oplossingen en opslag zijn in de toekomst steeds meer noodzakelijk om de toename van zon op dak te kunnen blijven faciliteren.

2. Als er nog geen beeld is: wat doet de gemeente om deze inventarisatie te realiseren en wanneer is dit gereed?

Antwoord: Zie ook bij vraag 1. Op dit moment is het niet nodig en niet realistisch om als gemeente op pandniveau in beeld te hebben wat de mogelijkheden zijn. Dit is maatwerk. Ontwikkelingen gaan snel en er verandert veel, denk aan lichtere constructies en opbrengst per paneel.

3. Voormalig wethouder Sandmann heeft toegezegd dat hij in gesprek gaat met eigenaren van toekomstige grote (bedrijfs)panden over zon op dak. Hoe is dat tot nu toe gegaan?

Antwoord: Ambtelijk is er contact met eigenaren en van toekomstige grote (bedrijfs) panden. Hierbij wordt ook gewezen op de mogelijkheden van zon op dak. Zon op dak bij bedrijven kan niet verplicht worden. Op bedrijventerrein Apeldoorn- noord wordt bij een aantal nieuwbouw locaties zonnepalen geplaatst. In regionaal verband wordt gewerkt aan een uitgifteprotocol voor nieuwe kavels, hier wordt energietransitie ook in meegenomen.

4. De taskforce zon is onder ander in gesprek met bestaande bedrijven/dakeigenaren over het plaatsen van zonnepanelen en heeft onder andere een ‘zonnedak-award’. Wat heeft de taskforce zon tot nu toe bereikt?

Antwoord: De Taskforce Zon beschrijft jaarlijks haar resultaten in een jaarverslag. Zie het verslag van 2020 in de bijlage. Er is met veel dakeigenaren contact geweest, variërend van het beantwoorden van een vraag tot een adviestraject. Uiteindelijk bepalen meerdere factoren of een ondernemer de panelen daadwerkelijk op haar dak plaats en komt dit niet alleen door de inzet van de Taskforce. De meerwaarde van de Taskforce Zonne-energie zit vooral in het enthousiasmeren van ondernemers en inzicht geven in de mogelijkheden. Daarnaast gaat het om het initiëren van kansen en projecten binnen Apeldoorn en de gemeente. Denk aan het voorzien van schooldaken met zonnepanelen. Vanuit het Energiepunt en de RRE subsidie worden projecten en communicatie uitgevoerd gericht op woningen voorzien van zonnepanelen.

5. Met hoeveel bedrijven/eigenaren van grote daken heeft de gemeente/taskforce zon inmiddels gesproken over het plaatsen van zonnepanelen op hun daken? Hoeveel daarvan waren bereid om zonnepanelen te leggen en hoeveel niet en wat zijn de redenen/obstakels voor de laatste groep om dat niet te doen?

Antwoord: Naast de Taskforce zon wordt vanuit diverse plekken binnen de gemeente met ondernemers gesproken over zon op dak. O.a. het programmateam Energietransitie, Vastgoed & grond en Vitaal & Ondernemend Apeldoorn). Vanuit de Taskforce is in 2020 met circa 50 bedrijven en instellingen gesproken over zon op dak. Vanuit het eerste contact totdat de panelen op het dak liggen duurt al snel 1 a 2 jaar. Er zijn dus geen kwantitatieve gegevens over de resultaten van elk gesprek. Obstakels om geen panelen te plaatsen zijn onder andere dat de dakconstructie niet geschikt is, vanuit de holding geen toestemming wordt gegeven, de terugverdientijd te lang is, de capaciteit van de netaansluiting niet passend is of dat er sprake is van een hogere verzekeringspremie. Op een aantal punten vindt lobby plaats om dit te veranderen binnen nationale wet- en regelgeving. Hierbij zoeken we als gemeente wanneer nuttig afstemming met andere samenwerkingsverbanden, zoals de Cleantech Regio (RES) of G40. De Taskforce ondersteunt hierin met kennisvoorbereiding.

6. Wat zijn de verdere plannen van de gemeente en taskforce zon om zonnepanelen op grote daken te stimuleren?

Antwoord: Continueren van bestaande trajecten, zoals collectieve aanpak voor verduurzaming op de bedrijventerreinen en de inzet van de Taskforce Zonne-energie. En in gesprek blijven met ondernemers. Grootschalige zon op dak maakt ook onderdeel uit van de Regionale Energiestrategie (RES). Richting RES 2.0 wordt gewerkt aan een uitvoeringsprogramma. Ontwikkelingen rondom nationale wet- en regelgeving worden gevolgd. Als gemeente kijken we continue naar de mogelijkheden en proberen we kansen die zich voordoen te benutten. Ook de verduurzaming van het eigen vastgoed, waaronder het plaatsen van zonnepanelen op de daken, wordt voortgezet.

7. Hoe gaat de gemeente om met weerstand en/of belemmeringen bij bedrijven/dakeigenaren? Vanuit de Taskforce Zon worden ondernemers gewezen op nieuwe regelingen en wordt objectieve informatie aangereikt. Dit geeft ondernemers de mogelijkheid om weloverwogen een keuze te maken of ze zonnepanelen op hun dak (laten) plaatsen.

Antwoord: Soms moeten belemmeringen op een andere tafel opgepakt worden, bijvoorbeeld aanpassingen van nationale wet- regelgeving, voorwaarden landelijke subsidies of afspraken over de verzekering. Hiervoor wordt soms een lobbytraject gestart, onder andere vanuit meerdere RES regio’s en de provincie. Op nationaal niveau zijn al een aantal aanpassingen doorgevoerd. Zo wordt sinds de najaarsronde 2020 van de landelijke SDE++ subsidie systemen met een eigen verbruik, dus ook zon op dak, gunstiger beoordeeld. Met de BENG eisen voor nieuwbouw en de voorgenomen aanpassing van de Bbl waarmee gemeenten onder voorwaarden plaatsing van panelen bij nieuwbouw kan verplichten, vormt een extra beleidsinstrument. Bij bestaande bouw gaat het alleen om locaties waarop geen andere duurzaamheidsregelgeving van toepassing is. Dit is in de praktijk een kleine doelgroep, zoals logistieke hallen. Ambtelijk worden de ontwikkelingen gevolgd, zodat bij besluitvorming snel gekeken kan worden naar de praktische uitvoering.

Ministers van BZK en EZ hebben aangeven voor de zomer samen met de sector te kijken wat nog meer nodig is. Hieronder valt ook het stimuleren van volledige dakbenutting, waar daken nu vaak alleen benut worden voor het eigen verbruik.

8. Wat kan de gemeente extra doen (binnen haar mogelijkheden) om belemmeringen/obstakels weg te nemen en welke moeten door het Rijk (of andere partijen) worden genomen?

Antwoord: Zie vraag 7.

9. Is het zinvol om initiatiefnemers van zonnevelden actief te koppelen aan dakeigenaren van geschikte daken om zo ook zon op dak te stimuleren? Zo ja, hoe vaak heeft de wethouder dat gedaan en wat waren de reacties van de initiatiefnemers? Zo nee, waarom niet?

Ontwikkelaars van zonnevelden hebben zich hier vaak in gespecialiseerd. Het plaatsen van zonnepanelen op daken wordt vaak door andere partijen gedaan. Daarnaast is het niet de rol van de gemeente om dakeigenaren met één marktpartij in contact te brengen. Er kan wel een collectieve inkoopactie vormgegeven worden, zoals is gebeurd op diverse locaties in Apeldoorn. Als een dakeigenaar zonnepanelen op haar dak wil, zijn er voldoende marktpartijen die dit kunnen realiseren. In de praktijk zijn er wel ontwikkelaars die aanbieden om tegen een gereduceerd tarief zonnepanelen op daken van omwonenden te plaatsen. Dit is gebeurd bij zonnepark Beemte Broekland dat momenteel gebouwd wordt.

10. Het is de bedoeling dat per 1-1-2022 een wetswijziging wordt ingevoerd zodat gemeenten dakeigenaren kunnen verplichten om zonnepanelen erop te plaatsen (of een groen dak). Hoe bereid de gemeente zich hierop voor zodat hiermee per 1-1-2022 aan het werk kan worden gegaan?

Antwoord: Zie de beantwoording van vraag 7.

11. De wethouder heeft in de PMA van 3 december (evaluatie afwegingskader) toegezegd inzicht te geven in de toepassing van de zonneladder met de vraag: ‘doen we dat voldoende goed?’ Welk antwoord kan de wethouder ons intussen geven op deze vraag?

Antwoord: Op alle treden van de zonneladder vindt een forse inspanning plaats. Zon op dak wordt gefaciliteerd door onder andere de Taskforce Zon (bedrijven) en het Energiepunt (woningen). Daarnaast wordt ingezet op het benutten van ruimten binnenstedelijk. Ambtelijk wordt verkend wat de mogelijkheden zijn voor dubbel ruimtegebruik, zoals het overkappen van parkeerterreinen met zonnepanelen of zonnepanelen in het talud langs snelwegen. Daarnaast wordt gekeken naar zonneparken. Al deze inzet is nodig voor de realisatie van de doelstellingen. In de RES 1.0 en het jaarverslag worden ook de acties op alle treden van de zonneladder beschreven. Het is een ‘en-en-en’ met inzet op alle treden; de omvang van de ambitie voor 2030 laat niet toe om in deze voorkeursvolgorde inzet van treden ná elkaar te plegen, het is ook naast elkaar.